XX Jubileuszowy Koncert Pamięci 17 września

Na przestrzeni dwudziestu lat czciliśmy pamięć tych, którzy "cierpieli i ginęli dla sprawiedliwości, byśmy mogli żyć tu i teraz w wolnej Polsce" (tekst prowadzącej Koncerty Pamięci Lidii Trojanowskiej z 2006 r.). Podczas kolejnych edycji wspominaliśmy znaczące postacie wielkich Polaków i te daty, które dla Polaków były, są i będą w pamięci, albowiem teraźniejszość jest pomostem między przeszłością a przyszłością. Dotyczy to przede wszystkim historii, jako elementu nadrzędnego w kształtowaniu tożsamości narodowej.

I tak w roku 2001 (roku ogłoszonym przez Sejm RP Rokiem Kardynała Wyszyńskiego) po raz pierwszy zabrzmiało "Oratorium Zapiski Więzienne" Tadeusza Trojanowskiego do tekstów Stefana Kardynała Wyszyńskiego wykonane przez artystów scen Opery Bałtyckiej, młodych artystów z Podlasia i kameralistów Filharmonii Białostockiej. Chwilą ciszy uczciliśmy ofiary II wojny Światowej, jak i ofiary ataku terrorystycznego na WTC (11.09.2001)

W roku 2002 koncertom nadano podtytuł Modlitwa o pokój w bliskości tragicznych wydarzeń ataku terrorystycznego na szkołę w Biesłanie w Rosji, gdzie zginęły z rąk terrorystów 334 osoby a 700 zostało rannych (1.09.2002). Już wówczas wiedzieliśmy, jak mocne jest zagrożenie pokoju na świecie. W programie koncertów znalazły się kompozycje Tadeusza Trojanowskiego (Misericodriam Dei, Stworzeni do miłości i Requiem Katyńskie) w wykonaniu Łomżyńskiej Orkiestry Kameralnej pod dyr. Tadeusza Chachaja z udziałem młodych artystów z Podlasia (Patrycja Gabrel, Krzysztof Bobrzecki, Anna Tarasik, Anna Rosochacka, ks. Szczepan Dobecki, Zespół Wokalny z Liceum Ogólnokształcącego w Mońkach pod dyr. Lidii Trojanowskiej).

W roku 2003 uczciliśmy 25-lecie Pontyfikatu Jana Pawła II prezentując podczas koncertów Różaniec do tekstów Ojca Świętego JPII. Wystąpili wówczas: Patrycja Gabrel, Anna Rosochacka, Cezary Roman, Krzysztof Bobrzecki, Tadeusz Trojanowski, Tomasz Trojanowski oraz Trio Con Fervore (Agnieszka Respondek - flet, Małgorzata Jóźków - wiolonczela, Cezary Sanecki - fortepian).

W dwudziestą rocznicę śmierci ks. Jerzego Popiełuszki, w 2004 r. w programie Koncertów Pamięci znalazły się: Epitafium pamięci ks. Jerzego Popiełuszki, In honorem Beatae Mariae Virginis Immaculatae do tekstów Jerzego Wojtczaka-Szyszkowskiego oraz Śluby Jasnogórskie - kompozycje Tadeusza Trojanowskiego. Wykonawcami byli: Patrycja Gabrel, kwartet Jasnogórski oraz Trio Con Fervore.

W 100-lecie Białostockiej Katedry oraz w 80-lecie Katedry Łomżyńskiej (2005) zabrzmiały kompozycje Tadeusza Trojanowskiego: Te Deum, Witraże, Misericordiam Dei w wykonaniu Chóru Kameralnego im. Juliusza Słowackiego z Krzemieńca, Warszawskiej Orkiestry Kameralnej pod dyr. Zbigniewa Gracy oraz z solistami: Małgorzatą Drewnowską - flet, Adamem Drewnowskim - waltornia, Henrykiem Marszałkiem - klarnet i Tadeuszem Trojanowskim – fortepian oraz słowem poetyckim Jana Leończuka.

Słowa Stefana Kardynała Wyszyńskiego wybrzmiały podczas VII Koncertów Pamięci - Mocni Dziedzictwem Kardynała w roku dwudziestej piątej rocznicy śmierci Prymasa Tysiąclecia (2006). W wykonaniu Suwalskiego Chóru Kameralnego, białostockich solistek (Urszula Bardłowska, Ewa Głażewska) i Łomżyńskiej Orkiestry Kameralnej pod dyr. Jana Miłosza Zarzyckiego zabrzmiało ponownie Oratorium Zapiski więzienne.

Podczas ósmej edycji Koncertów Pamięci (2007) zatytułowanych Pamięć Naszych Ojców rozbrzmiały słowa naszych wieszczów Juliusza Słowackiego i Stanisława Wyspiańskiego wypowiedziane przez Jerzego Zelnika. Temu znakomitemu aktorowi towarzyszyli młodzi białostoccy wykonawcy: Kira Boreczko-Dal - sopran, Małgorzata Trojanowska - sopran, Urszula Doronowska - flet, Marcin Malewski - vocal, Sylwester Trojanowski - organy, Tadeusz Trojanowski – fortepian.

W roku 2008 gościliśmy Suwalski Chór Kameralny pod dyr. Grzegorza Bogdana w programie Modlitwa ludzi wolnych, a w 70-tą rocznicę września 1939 koncerty odbyły się pod hasłem: Objęła nas pamięć pokoleń (X Koncerty Pamięci, 2009).

Wówczas to zorganizowaliśmy konkurs poetycki i filmowy dla młodzieży z Podlasia. Gościliśmy na koncercie w Pałacu Branickich w Białymstoku śp. Ryszarda Kaczorowskiego, ostatniego Prezydenta na Uchodźstwie, który przez wiele lat do swojej tragicznej śmierci pod Smoleńskiem (10.04.2010 r.) patronował wydarzeniom. Koncerty odbyły się w kilku miejscach Podlasia (Łomża, Zabłudów, Białystok). Wykonawcami byli: Orkiestra Kameralna Musica Viva pod dyr. Grzegorza Bogdana, Chór Melodyjka ze Szkoły Podstawowej nr 34 w Białymstoku pod dyr. Jolanty Woronowicz, Anna Jeremus-Lewandowska – sopran i Sylwester Trojanowski – organy, Studio Piosenki Fart z Bielska Podlaskiego oraz Grzegorz Kazberuk w roli recytatora.

17 września 2010 r. (XI Koncerty Pamięci) za sprawą Filharmonii Kameralnej w Łomży pod dyr. Jana Miłosza Zarzyckiego, Chóru Melodyjka ze Szkoły Podstawowej nr 34 w Białymstoku, Anny Jeremus-Lewandowskiej, Tadeusza Trojanowskiego oraz aktorki Marty Ławińskiej złożyliśmy hołd ofiarom zbrodni katyńskiej w 70-tą jej rocznicę i katastrofy pod Smoleńskiem (10.04.2010). Obok innych utworów po raz pierwszy zabrzmiały kompozycje Tadeusza Trojanowskiego: Pieśń Żałobna 1940-2010 oraz Epitafium 96.

„Polska idzie w purpurze chwały i zwycięstwa” słowami Kardynała Tysiąclecia rozpoczął XII Koncert Pamięci Wojciech Grzechowiak. W dyskusji o Polsce zabrał też głos Józef Piłsudski, którego myśli cytowała Marta Ławińska. Pozostali wykonawcy biorący udział w koncercie w 2011 roku to Chór Melodyjka ze Szkoły Podstawowej nr 34 pod dyr. Jolanty Woronowicz, Małgorzata Trojanowska – sopran i Tadeusz Trojanowski – fortepian. To był kolejny rok czynnego zaangażowania społeczności SP nr 34 w Białymstoku wraz z jej ówczesnym dyrektorem Jerzym Bołtuciem. Dzięki niemu pozyskaliśmy jako współorganizatora Podlaskie Stowarzyszenie Pamięci Zesłańców Sybiru w Białymstoku, któremu Jerzy Bołtuć przewodniczył.

Od 2012 roku Koncerty Pamięci (XIII edycja) odbywały się pod hasłem Jeszcze Polska nie zginęła. Od tego czasu w ramach wydarzeń eksponowane były prace laureatów ogólnopolskiego konkursu plastycznego pod tym hasłem, którego organizatorem było Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne TAK a pomysłodawcą jego prezes Sylwester Trojanowski. Podczas trzynastej edycji koncertów wystąpili młodzi artyści z Białegostoku: Małgorzata Trojanowska – sopran, Sylwester Trojanowski – organy oraz Chór SP nr 34 w Białymstoku. Wówczas zrodziła się idea przekazania młodym tej inicjatywy, w którą pragnęliśmy zaangażować jak największą liczbę młodych, by uczestniczyli w żywych lekcjach historii.

Dlatego w 2013 roku do udziału w XIV Koncercie Pamięci zaprosiliśmy - jako gości honorowych - Milenę i Mieczysława Czajkowskich, którzy podzielili się swoimi historiami z dzieciństwa. Do oprawy muzycznej zaprosiliśmy Chór Figielek ze Szkoły Podstawowej nr 19 w Białymstoku oraz Chór Melodyjka z SP 34 w Białymstoku. Mogliśmy przekazać ludziom młodym, jako świadkowie tamtych wydarzeń fragmenty tamtej historii, którą dane nam było przeżyć napisali w kronice Milena i Mieczysław Czajkowski. Pani Milena – córka zamordowanego w 1940 r w Charkowie oficera Wojska Polskiego majora Stanisława Profica - nie kryła wzruszenia podczas koncertu, do którego udziału zaproszono również młodych recytatorów ze Szkoły Podstawowej nr 34 w Białymstoku, Zespołu Szkół w Kleosinie i Katolickiej Szkoły Podstawowej im. ks. Franciszka Blachnickiego w Białymstoku.

Był to pierwszy koncert w Dniu Sybiraka, który ustanowił Sejm RP. W Uchwale czytamy: Sejm RP oddaje hołd wszystkim Polakom zesłanym na Syberię i do Kazachstanu oraz odbywającym tam katorgę (…). Upamiętnia tych, którzy zginęli, tych, którym udało się stamtąd mimo trudności powrócić do Ojczyzny oraz tych, którzy pozostali w miejscu swego zesłania, gdzie kultywują polskość. W ten sposób poczuliśmy się włączeni w ten krwioobieg, który pamięć tych, którzy zginęli i cierpieli dla sprawiedliwości i wolności utrwalamy od roku 2000.

Niezatarte wspomnienia w pamięci wielu uczestników pozostawił XV Koncert Pamięci (2014), podczas którego wystąpił Harcerski Zespół Pieśni i Tańca Dzieci Płocka im. druha Wacława Milke. To była niezwykła lekcja historii prezentująca w 75-tą rocznicę napaści sowieckiej na Polskę udział harcerzy w walce z okupantem II wojny światowej.

Tragiczne wydarzenia 17 września 1939 roku zaprezentowała młodzież z Czarnej Białostockiej w ramach Koncertu Pamięci w 2015 roku (XVI Koncert Pamięci). Teatr Amatorski Coś niezwykle trafnie ukazał historię tamtych dni, a dopełnieniem były pieśni w wykonaniu: Małgorzaty Trojanowskiej – sopran, Roberta Marata – fortepian oraz Chóru Sokólskiego Ośrodka Kultury. W pozostałych koncertach wystąpili: Sylwester Trojanowski – organy i Wojciech Grzechowiak - recytacje.

Podczas wielu koncertów spotykaliśmy się z żyjącymi świadkami historii tragicznych dni września 1939 roku i przedstawialiśmy osoby, które oddały życie za wolność Polski, a które związane były z naszym miastem i regionem. Stąd gośćmi honorowymi XVII Koncertu Pamięci (2016) byli żywi świadkowie historii tamtych dni: Taisa Mańkowska, Tadeusz Chwiedź i Eugeniusz Malinowski a udział solistki Mai Markowskiej z Zespołu Szkół Sportowych nr 1 im. Synów Pułku w Białymstoku, Chóru Melodyjka z SP nr 34 w Białymstoku, Chóru ze Szkoły Podstawowej nr 28 w Białymstoku i uczniów Szkoły Podstawowej im. ks. Michała sopocki w Księżynie utwierdził nas w przekonaniu, że należy oddać głos młodym.

I tak szeroko w świat popłynął - za sprawą Koncertu Live - głos młodych z Podlasia 17 września 2017 roku (XVIII Koncerty Pamięci) . W koncercie "Pamiętamy" w Studio Rembrandt Polskiego Radia Białystok udział wzięli wyselekcjonowali w poprzedniej edycji (2016) laureaci Ogólnopolskiego Przeglądu Pieśni Patriotycznej Jeszcze Polska nie zginęła. Popłynęła muzyka i poezja wypowiedziana ustami Doroty Sokołowskiej z Polskiego Radia Białystok.

Z okazji 100-lecia Niepodległości w XIX Koncert Pamięci (2018) włączyło się wiele białostockich szkół. Wystąpili uczniowie z białostockich szkół podstawowych nr 16 im. Tadeusza Kościuszki, 29 im. Synów Pułku, 49 im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego, 20 im. Gen. Władysława Sikorskiego oraz białostockich liceów: I im. Adama Mickiewicza, II im. księżnej Anny z Sapiehów, IV im. Kamila Cypriana Norwida.

To znak, że przyszedł czas na przekazanie szkołom pielęgnowania pamięci, organizację koncertów i oprawę artystyczną realizowanych od roku 2000 koncertów upamiętniających 17 września 1939 r. jako formy budowania postaw patriotycznych oraz nawiązania łączności międzypokoleniowej by w ten sposób wpływać na młode pokolenie, uczyć poszanowania tradycji i historii.

Lidia i Tadeusz Trojanowscy

Pomysłodawcy i organizatorzy Koncertów Pamięci w latach 2000 -2019

Serdecznie zapraszamy we wtorek 17 września 2019 roku do Pałacu Branickich w Białymstoku. O godz. 12:00 rozpocznie się koncert w wykonaniu dzieci i młodzieży z Podlasia. Bolesne wydarzenia z 17 września 1939 otaczamy troską pokoleniową i pamięcią od roku 2000.

Patronem honorowym wydarzenia w latach 2000 - 2009 był Ryszard Kaczorowski (Prezydent RP na Uchodźstwie). Podczas pierwszego koncertu, który odbył się w Filharmonii Białostockiej miało miejsce prawykonanie "Requiem Katyńskiego" do słów Mieczysława Czajkowskiego (1926 - 2017) z muzyką Tadeusza Trojanowskiego w wykonaniu Orkiestry FB pod dyr. Marcina Nałęcz-Niesiołowskiego oraz "Pro Memoria" na fortepian i orkiestrę Tadeusza Trojanowskiego z kompozytorem w roli pianisty. Autor "Katyńskiego Popielca" tekstu wykorzystanego w Requiem pisze: mowa umarłych jest milczeniem wiatru... Te słowa wybrzmiały w nas pomysłodawcach i organizatorach tak głęboko, że "Koncerty Pamięci" realizowane są nieprzerwanie od dwudziestu dekad w Białymstoku, Łomży, Drohiczynie, Augustowie. Na stałe wpisały się w kalendarz kulturalny regionu organizowane z udziałem artystów polskich, zagranicznych, a od kilku lat młodych artystów z Podlasia zawsze 17 września.